Cách mạng công nghiệp 4.0 và tiến trình phát triển du lịch thông minh tại Việt Nam – Viện Nghiên cứu Phát triển Du lịch (ITDR)

Phát triển du lịch thông minh là xu hướng tất yếu trong thời đại cách mạng công nghiệp lần thứ tư (CMCN 4.0), khi những thành tựu khoa học và công nghệ hiện đại được ứng dụng mạnh mẽ vào mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, trong đó có du lịch. Tại Việt Nam, ứng dụng công nghệ hiện đại với ngành Du lịch và phát triển du lịch thông minh là chủ trương lớn của Đảng và Chính phủ, hiện đang được triển khai rộng khắp trong toàn ngành.

1. Hiểu về du lịch thông minh

Thuật ngữ “ du lịch mưu trí ” Open ở Việt Nam trong khoảng chừng vài năm trở lại đây, được nhắc đến nhiều khi cuộc CMCN 4.0 chính thức diễn ra. Dưới ảnh hưởng tác động của cuộc CMCN 4.0, khoa học và công nghệ tiên tiến ( KH&CN ), đặc biệt quan trọng là công nghệ thông tin – tiếp thị quảng cáo ( CNTT-TT ) tăng trưởng ngày càng can đảm và mạnh mẽ, được cho phép tạo ra những loại sản phẩm ứng dụng phong phú cho ngành du lịch. Việc ứng dụng những công nghệ tiên tiến tiên tiến và phát triển cho ngành du lịch như trí tuệ tự tạo ( AI ), điện toán đám mây, Big data, Blockchain, công nghệ tiên tiến 3D, 3600, công nghệ tiên tiến thực tiễn ảo và thực tiễn tăng cường ( VR, AR ), internet liên kết vạn vật ( IoT ), những công nghệ tiên tiến xác định ( GIS, GPS, LBS ) ; cùng với sự bùng nổ của của internet, mạng xã hội, mạng lưới hệ thống mạng cảm ứng không dây ( WSN ) và những thế hệ mạng di động ( 4G, 5G ), … đã góp thêm phần làm biến hóa diện mạo của ngành du lịch, những hoạt động giải trí du lịch ngày càng được công nghệ hóa, ngày càng trở nên văn minh hơn và mưu trí hơn. Có thể nói, sự phối hợp giữa công nghệ tiên tiến với du lịch đã hình thành nên “ du lịch mưu trí ” .

Du lịch thông minh là du lịch được phát triển trên nền tảng ứng dụng những thành tựu của khoa học và công nghệ hiện đại, đặc biệt là công nghệ thông tin truyền thông nhằm tạo ra những giá trị, lợi ích  và dịch vụ tốt nhất, đáp ứng nhu cầu đa dạng của khách du lịch, doanh nghiệp du lịch, cơ quan quản lý du lịch và cộng đồng.

Xoay quanh thuật ngữ “du lịch thông minh”, hiện ở
Việt Nam tồn tại rất nhiều quan điểm, cách hiểu khác nhau. Có thể khái lược một
số cách nhìn nhận về du lịch thông minh tại Việt Nam như sau:

– Cách hiểu sơ khai : Du lịch thông minh = Smart Travel, là trào lưu du lịch mới, khác với những tour du lịch truyền thống
trong đó người ta chú trọng đến lợi ích của du khách nhưng lại có mức chi phí
thấp và an toàn [15]. Hiểu theo cách này, du lịch thông minh ở
đây chính là “đi du lịch thông minh”, ám chỉ việc khách du lịch chủ động, tính
toán, lên kế hoạch cụ thể cho chuyến du lịch một cách thông minh nhất để đạt được
giá trị trải nghiệm tối đa trong khi chi phí lại ở mức tối thiểu.

– Cách hiểu hiện
nay: Du lịch thông minh = Smart Tourism, là du lịch có sự kết
hợp của yếu tố công nghệ. Trong đó:

+ Du lịch mưu trí là phương tiện đi lại, công cụ tương hỗ du lịch. Hiểu theo cách này, công nghệ tiên tiến được ứng dụng để tạo ra những phương tiện đi lại, công cụ mưu trí tương hỗ cho những hoạt động giải trí du lịch, như : những ứng dụng quản trị mưu trí tương hỗ những cơ quan quản trị và doanh nghiệp du lịch, những ứng dụng và tiện ích mưu trí tương hỗ khách du lịch. Ví dụ tiện ích thuyết minh tự động hóa, ứng dụng quản trị hành chính điện tử, ứng dụng quản trị hướng dẫn viên du lịch du lịch, ứng dụng đặt vé trực tuyến, tiện ích chỉ đường và tìm kiếm khách sạn, khu đi dạo vui chơi, …
+ Du lịch mưu trí là một mô hình du lịch mới, bổ trợ vào mạng lưới hệ thống phân loại những mô hình du lịch ở Việt Nam ( du lịch du lịch thăm quan, du lịch nghỉ ngơi, du lịch thể thao, du lịch MICE, du lịch thăm thâ, du lịch chữa bệnh, du lịch nông thôn, du lịch đô thị, … du lịch mưu trí ) .
+ Du lịch mưu trí là mẫu sản phẩm du lịch mới, gồm có những dịch vụ thưởng thức được tạo ra bằng việc ứng dụng những công nghệ tiên tiến tiên tiến và phát triển phân phối cho khách du lịch. Ví dụ : tour du lịch thực tiễn ảo, phim 3D – 3600, những game show vui chơi công nghệ tiên tiến, …

Trong giới hạn bài viết này, theo quan điểm của tác giả, du lịch thông minh là du lịch được phát triển trên nền tảng ứng dụng những thành tựu của khoa học và công nghệ hiện đại, nó không cụ thể cho mỗi hoạt động du lịch, mỗi loại hình du lịch, mỗi sản phẩm du lịch,… Ở đâu, khi nào có sự ứng dụng những thành tựu của khoa học và công nghệ hiện đại vào du lịch thì ở đó, khi đó có du lịch thông minh. Cơ quan quản lý nhà nước về du lịch ứng dụng công nghệ, làm tăng hiệu quả cho công tác quản lý, hình thành “quản lý du lịch thông minh”; doanh nghiệp ứng dụng công nghệ, làm tăng tính hiệu quả của hoạt động kinh doanh, hình thành “doanh nghiệp du lịch thông minh”; khách du lịch ứng dụng công nghệ hỗ trợ cho các hoạt động du lịch, hình thành “khách du lịch thông minh”; điểm đến du lịch ứng dụng công nghệ tiến, hình thành “điểm đến du lịch thông minh”; và tương tự với “đô thị du lịch thông minh”, “khu du lịch thông minh”,…. Mức độ “thông minh” ở đây lệ thuộc vào quy mô, tính chất và trình độ công nghệ được ứng dụng.

2. Tiến trình phát triển du lịch thông minh tại Việt Nam

2.1. Thể chế, chính sách mở đường
cho phát triển du lịch thông minh

Trong những năm qua, Đảng và nhà nước Việt Nam đã phát hành nhiều văn bản xu thế cho việc tiến hành ứng dụng KH&CN, CNTT-TT với tăng trưởng kinh tế tài chính – xã hội nói chung và tăng trưởng du lịch nói riêng. Thể chế chủ trương đi trước là rất quan trọng để khai thông, mở đường và tạo điều kiện kèm theo nền tảng, hiên chạy dọc pháp lý cho tăng trưởng du lịch mưu trí .
Từ những năm 2000, Đảng Cộng sản Việt Nam đã nhận thức rõ “ CNTT là một trong những động lực quan trọng nhất của sự tăng trưởng, cùng với một số ít ngành công nghệ cao khác đang làm biến hóa thâm thúy đời sống kinh tế tài chính, văn hoá, xã hội của quốc tế văn minh ”. Vì thế, phải tăng nhanh “ ứng dụng và tăng trưởng CNTT ở nước ta nhằm mục đích góp thêm phần giải phóng sức mạnh vật chất, trí tuệ và niềm tin của toàn dân tộc bản địa, thôi thúc công cuộc thay đổi, tăng trưởng nhanh và hiện đại hoá những ngành kinh tế tài chính ”. Bộ Chính trị chủ trương : “ Mọi nghành nghề dịch vụ hoạt động giải trí kinh tế tài chính, văn hoá, xã hội, bảo mật an ninh, quốc phòng đều phải ứng dụng công nghệ thông tin để tăng trưởng ”. Nghị quyết số 36 – NQ / TW năm năm trước liên tục chứng minh và khẳng định : “ CNTT phải được ứng dụng thoáng rộng và trở thành một ngành kinh tế tài chính có tác động ảnh hưởng lan tỏa trong tăng trưởng kinh tế tài chính – xã hội ”. Nghị quyết số 26/2015 / NQ-CP cũng nhấn mạnh vấn đề : “ Đẩy mạnh ứng dụng CNTT trong tổng thể những ngành, những nghành nghề dịch vụ nhằm mục đích nâng cao hiệu lực thực thi hiện hành, hiệu suất cao quản trị điều hành quản lý của cơ quan nhà nước, cải tổ môi trường tự nhiên kinh doanh thương mại, nâng cao sức cạnh tranh đối đầu ”. Khi cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư bùng nổ và tác động ảnh hưởng can đảm và mạnh mẽ tới mọi nghành của đời sống xã hội thì việc tăng cường ứng dụng CNTT-TT cho những ngành, những nghành ngày càng trở nên cấp thiết. Trước toàn cảnh đó, Thủ tướng nhà nước phát hành thông tư số 16/2017 / CT-TTg về việc tăng cường năng lượng tiếp cận cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Thủ tướng ý kiến đề nghị những Bộ, ngành “ Xây dựng kế hoạch quy đổi số, nền quản trị mưu trí, ưu tiên tăng trưởng công nghiệp công nghệ tiên tiến số, nông nghiệp mưu trí, du lịch mưu trí, đô thị mưu trí ”. Có thể nói, mạng lưới hệ thống văn bản của Đảng và nhà nước đã mở ra khuynh hướng kế hoạch quan trọng để tiến hành thực thi ứng dụng công nghệ tiên tiến tiên tiến và phát triển cho tăng trưởng kinh tế tài chính – xã hội nói chung và du lịch nói riêng .

Ngày
16/01/2017, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết 08-NQ/TW, khẳng định quan điểm: “Phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn là định hướng chiến lược
quan trọng để phát triển đất nước”. Để phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn cần
phải thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp, trong đó, tất yếu phải đẩy mạnh ứng dụng
KH&CN hiện đại. Nghị quyết 08-NQ/TW có nêu ba khía cạnh ứng dụng KH&CN
với các hoạt động du lịch, gồm: xúc tiến quảng bá du lịch, đào tạo nguồn nhân lực du lịch và quản lý
nhà nước về du lịch. Luật du lịch năm 2017 cũng khẳng định “nhà nước có chính sách
trong việc khuyến khích hỗ trợ các hoạt động ứng dụng khoa học, công nghệ hiện
đại phục vụ quản lý và phát triển du lịch” (Khoản 4, Điều 5). Để tạo bước đột
phá trong việc thu hút khách quốc tế đến Việt Nam, năm
2017, Chính phủ
đã ban hành Nghị định số 07/2017/NĐ-CP và Nghị quyết số
124/2017/NQ-CP quy định trình tự, thủ tục thực hiện
thí điểm cấp thị thực điện tử (e-visa) cho người nước ngoài nhập cảnh Việt Nam.
Đặc biệt, trong chỉ thị số 16/2017/CT-TTg, lần đầu tiên thuật ngữ “du lịch
thông minh” được nhắc đến trong một văn bản pháp quy của Việt Nam: “…ưu tiên
phát triển công nghiệp công nghệ số, nông nghiệp thông minh, du lịch
thông minh, đô thị thông minh”.

2.2. Tiếp cận du lịch thông minh

Du lịch mưu trí mới “ chớm nở ” tại Việt Nam, vì vậy nó vẫn còn là một nghành nghề dịch vụ khá mới lạ. Để hiểu và chớp lấy được xu thế tăng trưởng cũng như có những giải pháp ứng dụng khoa học công nghệ tiên tiến nhằm mục đích tăng trưởng du lịch mưu trí, cơ quan quản trị du lịch những cấp tại Việt Nam đã phối hợp với những cơ quan, tổ chức triển khai, đơn vị chức năng trong và ngoài nước tổ chức triển khai những hội thảo chiến lược, hội nghị, tọa đàm xoay quanh chủ đề này. Chỉ trong vài năm trở lại đây, rất nhiều hội nghị, hội thảo chiến lược chuyên đề đã được tổ chức triển khai với quy mô cấp tỉnh, cấp ngành, cấp vương quốc và cấp quốc tế .
Trong thời đại công nghệ số, việc tương hỗ cung ứng thông tin du lịch có ý nghĩa quan trọng không chỉ so với công tác làm việc tiếp thị hình ảnh du lịch của Việt Nam mà còn có ý nghĩa quan trọng so với khách du lịch, doanh nghiệp và hội đồng. Hình thức cung ứng thông tin du lịch thông dụng nhất lúc bấy giờ là trải qua những mạng lưới hệ thống website, cổng thông tin, trang thông tin điện tử, báo điện tử. Hiện nay, 100 % cơ quan quản trị du lịch từ Trung ương đến địa phương của Việt Nam đã có website du lịch. Hầu hết những doanh nghiệp du lịch, đặc biệt quan trọng là những doanh nghiệp lữ hành và những doanh nghiệp kinh doanh thương mại khách sạn được xếp hạng theo thang bậc sao ở Việt Nam cũng đã có website riêng. Hệ thống báo mạng điện tử, những trang thông tin điện tử ở Việt Nam cũng liên tục đăng tải tin bài về du lịch và tiếp thị du lịch, đặc biệt quan trọng những báo lớn, những trang tin lớn … đều có phân mục riêng về du lịch. Ngày nay, với sự tăng trưởng của công nghệ tiên tiến lập trình web, được cho phép những nhà lập trình phong cách thiết kế, tích hợp nhiều tính năng, tiện ích phong phú trên nền tảng web tương hỗ những hoạt động giải trí du lịch như : map du lịch điện tử, tính năng booking online, thanh toán giao dịch trực tuyến, tư vấn trực tuyến, chăm nom người mua trực tuyến, những tính năng quy đổi tiền tệ, dự báo thời tiết … thậm chí còn hoàn toàn có thể tạo ra sự tương tác trực tiếp của khách du lịch như góp ý, phản ánh, phản hồi về những sự kiện du lịch. Bên cạnh những mạng lưới hệ thống website, mạng xã hội cũng là một trong những kênh quan trọng trong việc san sẻ thông tin, thưởng thức du lịch và góp thêm phần tiếp thị du lịch .
Để tương hỗ hoạt động giải trí du lịch của hành khách, những địa phương của Việt Nam trong những năm qua đã điều tra và nghiên cứu, sản xuất và đưa vào sử dụng nhiều ứng dụng, tiện ích mưu trí. Trong đó, điển hình nổi bật nhất vẫn là những tỉnh, thành phố lớn như TP. Hà Nội, TP. Đà Nẵng, thành phố Hồ Chí Minh. TP. Hà Nội trong năm 2018 đã đưa vào sử dụng 2 ứng dụng tiện ích mưu trí tương hỗ hành khách gồm mạng lưới hệ thống thuyết minh tự động hóa tại di tích lịch sử Văn Miếu – Quốc Tử Giám và ứng dụng hướng dẫn thăm quan Hoàng Thành Thăng Long ; một số ít tiện ích về map, tìm đường, trạm bus, travel guide khác cũng đã được điều tra và nghiên cứu, sản xuất và đưa vào sử dụng từ lâu. Thành phố Hồ Chí Minh cũng rất tích cực tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin – truyền thông online với ngành Du lịch nhằm mục đích hướng tới tiềm năng đưa thành phố trở thành đô thị du lịch mưu trí, như : đưa vào sử dụng một số ít trạm thông tin du lịch mưu trí ; đưa vào sử dụng ứng dụng du lịch mưu trí “ Vibrant Ho Chi Minh city ” và một số ít ứng dụng tiện ích khác như “ Sai Gon Bus ”, “ Ho Chi Minh City Travel Guide ”, “ Ho Chi Minh City Guide and Map ”. Đà Nẵng cũng là một trong những địa phương đi đầu trong việc tiến hành ứng dụng công nghệ thông tin – tiếp thị quảng cáo với ngành Du lịch, tăng trưởng quy mô du lịch mưu trí. Ngoài việc liên tục sử dụng những giải pháp marketing điện tử để tiếp thị du lịch, TP. Đà Nẵng rất chăm sóc kiến thiết xây dựng những mạng lưới hệ thống ứng dụng, tiện ích tương hỗ hành khách như “ Da Nang Tourism ”, “ inDaNang ”, “ Go ! TP. Đà Nẵng ”, “ Da Nang Bus ”. Đặc biệt, đầu năm 2018 TP. Đà Nẵng đưa vào sử dụng ứng dụng Chatbot “ Da Nang Fantasticity ”, đây là công nghệ tiên tiến được sử dụng tiên phong tại Việt Nam và Khu vực Đông Nam Á ( cùng với Nước Singapore ). Ngoài ra, 1 số ít địa phương khác như TP. Hải Phòng, Quảng Ninh, Tỉnh Ninh Bình, Hưng Yên, Thanh Hóa, Quảng Bình, Cần Thơ … cũng đang phối hợp tích cực với những tập đoàn lớn viễn thông để tiến hành những dự án Bất Động Sản du lịch mưu trí, sản xuất những ứng dụng, tiện ích mưu trí cho ngành Du lịch .
Để tăng trưởng du lịch mưu trí, thiết yếu phải tăng trưởng và triển khai xong hạ tầng mạng bởi đây là điều kiện kèm theo quan trọng để tiến hành những hoạt động giải trí du lịch trực tuyến. Nhận thức được điều này, nhiều địa phương trong cả nước đã và đang tiến hành lắp ráp những trạm phát wifi không tính tiền. Tại Thành Phố Hà Nội, nhiều điểm trên địa phận thuộc những Q. TT đã được lắp ráp trạm phát wifi không lấy phí như khu vực quanh bờ hồ Hoàn Kiếm, những thành phố cổ, đường hoa, chợ hoa, khu vui chơi giải trí công viên, bến xe, tuyến buýt … Một số điểm du lịch của TP. Hà Nội cũng đang được tiến hành lắp ráp gồm : Bát Tràng, Vạn Phúc, Hoàng Thành Thăng Long, Văn Miếu – Quốc Tử Giám. Tại thành phố Hồ Chí Minh, hơn 100 điểm phát wifi không tính tiền đã được tiến hành cho ba khu vực bệnh viện, trường học, điểm công cộng tại những Q. TT và gần 1000 điểm phát wifi không lấy phí tại những khu công nghiệp, khu công nghiệp trên địa phận thành phố. Đà Nẵng là một trong những địa phương đi đầu trong cả nước về chủ trương phủ sóng wifi không lấy phí ship hàng khách du lịch và hội đồng. Từ năm 2012, TP. Đà Nẵng đã góp vốn đầu tư gần 2 triệu USD cho dự án Bất Động Sản phủ sóng wifi. Đến nay, trên địa phận thành phố đã có tới gần 500 trạm phát trên tổng thể những tuyến đường phố chính, những điểm du lịch dọc bờ biển, những điểm du lịch dọc bờ sông Hàn, những TT shopping, TT hành chính, những điểm du lịch và những điểm công cộng khác. Ngoài ra, rất nhiều địa phương khác trong cả nước đã và đang tích cực tiến hành phủ sóng wifi không lấy phí như : Quảng Ninh, TP. Hải Phòng, Huế, Quảng Bình, Đà Lạt, Cần Thơ …

Các
doanh nghiệp du lịch của Việt Nam cũng rất tích cực tiếp cận CMCN 4.0 để theo kịp
xu hướng kinh doanh mới, đáp ứng nhu cầu du lịch đa dạng của du khách. Nhiều
doanh nghiệp đang tự cải tiến mình để trở thành những doanh nghiệp thông minh.
Theo đó, các hoạt động kinh doanh hầu hết được triển khai trực tuyến:
marketing, quảng bá sản phẩm; nghiên cứu mở rộng thị trường; tư vấn, chăm sóc
khách hàng; thực hiện các giao dịch mua – bán, thanh toán… Các doanh nghiệp du
lịch hàng đầu Việt Nam đang đẩy mạnh ứng dụng công nghệ hiện đại trong kinh
doanh du lịch như Vietravel, Saigontourist, Thiên Minh Group, Hanoitourist,
Benthanhtourist… Năm 2016, sàn giao dịch du lịch trực tuyến (Tripi) đầu tiên
xuất hiện tại Việt Nam, cho phép giao dịch các tour trọn gói, khách sạn và vé
máy bay. Đặc biệt, Tripi còn cho phép khách hàng tìm kiếm, so sánh giá các sản
phẩm du lịch và cập nhật chính xác
24/24 tình trạng sản phẩm. iVIVU (ivivu.com)
cũng là một trong những sàn giao dịch du lịch lớn, cho phép khách du lịch tìm
kiếm thông tin, so sánh, lựa chọn và thực hiện các giao dịch đặt tour, mua vé
máy bay, đặt phòng khách sạn với hơn 300 tour du lịch, hơn 5.000 khách sạn tại
Việt Nam và 345.000 khách sạn toàn thế giới để du khách lựa chọn; mỗi tháng
ivivu.com thu hút lượng truy cập tới 10 triệu lượt. Hiện nay, ở Việt Nam có khoảng
hơn 10 sàn giao dịch du lịch. Đây là những điểm nhấn quan trọng của các doanh
nghiệp du lịch Việt về khả năng tiếp cận và thích ứng với du lịch thông minh.

2.3. Khách du lịch thông minh

Theo thống kê của của WeAreSocial ( wearesocial.com ) năm 2018, toàn quốc tế có 4,02 tỷ người dùng internet ( chiếm 53 % trong 7,59 tỷ dân ), gần 3,2 tỷ người dùng mạng xã hội, hơn 5,1 tỷ người dùng điện thoại di động ( chiếm 68 % dân số ) trong đó đa phần là điện thoại thông minh mưu trí có liên kết và sử dụng internet. Ở Việt Nam với 96,02 triệu dân thì có đến 64 triệu người sử dụng internet ( chiếm 67 % dân số ), 55 triệu người dùng mạng xã hội ( chiếm 57 % ), hơn 70 triệu người dùng điện thoại di động ( chiếm 73 % ). Nếu tính theo tỷ suất dân số trưởng thành thì có 97 % dân số trưởng thành sử dụng điện thoại di động, 72 % sử dụng điện thoại cảm ứng mưu trí, 43 % sử dụng máy tính để bàn hoặc máy tính, 13 % sử dụng máy tính bảng. Điều này cho thấy, tỷ suất người dân sử dụng internet và thiết bị mưu trí trên quốc tế và ở Việt Nam là rất lớn. Đây là tiền đề lớn để tăng trưởng du lịch mưu trí .
Thống kê sử dụng công nghệ số ở Việt Nam năm 2018
(Nguồn: https://wearesocial.com/blog/2012/10/social-digital-mobile-vietnam) Theo thống kê của Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam ( VECOM ), tỷ suất khách du lịch trong nước đặt phòng khách sạn trực tuyến và đặt tour trực tuyến đạt hơn 60 % ; tỷ suất khách du lịch quốc tế sử dụng hai dịch vụ này đạt hơn 75 %, trong đó 70 % khách sử dụng những dịch vụ trực tuyến ở độ tuổi dưới 35. Một khảo sát khác với khách du lịch quốc tế đến Việt Nam cho thấy, có tới 71 % hành khách tìm hiểu thêm thông tin điểm đến trên internet ; 64 % đặt chỗ và mua dịch vụ trực tuyến trong chuyến đi đến Việt Nam. Các số liệu thống kê cho thấy, khách du lịch sử dụng internet, những tiện ích mưu trí, những thiết mưu trí để tìm kiếm thông tin du lịch, tìm hiểu thêm điểm đến, so sánh và lựa chọn những dịch vụ du lịch hài hòa và hợp lý, thực thi những thanh toán giao dịch mua tour, đặt phòng, mua vé máy bay, thanh toán giao dịch trực tuyến … ngày càng có khuynh hướng ngày càng tăng. Họ đang trực tiếp trở thành những vị “ khách du lịch mưu trí ” – tác nhân quan trọng của du lịch mưu trí .

2.4. Những tồn tại, hạn chế và
nguyên nhân

Ứng dụng công nghệ tiên tiến tân tiến với ngành du lịch và tăng trưởng du lịch mưu trí đang là chủ trương lớn của Đảng và nhà nước. Trong thời hạn qua, mặc dầu ngành du lịch đang rất nỗ lực trong việc tiến hành những giải pháp tăng trưởng du lịch mưu trí, tuy nhiên vẫn còn sống sót rất nhiều chưa ổn, hạn chế. Cụ thể :
– Chính sách đặc trưng về du lịch mưu trí : Mặc dù hiện đã có rất nhiều văn bản pháp quy về tăng cường ứng dụng CNTT-TT với tăng trưởng kinh tế tài chính – xã hội nói chung, tăng trưởng du lịch nói riêng, nhưng đến nay vẫn chưa có văn bản đơn cử nào pháp luật hay hướng dẫn tiến hành tăng trưởng du lịch mưu trí ở Việt Nam. Một số địa phương có chủ trương tăng trưởng du lịch mưu trí nhưng quy trình tiến hành còn nhiều chưa ổn .

– Mô hình du
lịch thông minh: Trong thời gian qua, đã có nhiều địa phương triển khai các biện
pháp phát triển du lịch thông minh. Tuy nhiên, các hoạt động này diễn ra
mang tính cục bộ, thiếu cơ sở khoa học, căn cứ pháp lý và đặc biệt là thiếu “mô hình du lịch thông minh” đảm bảo tính hiệu quả. Điều này dẫn đến đầu tư thiếu trọng điểm, thiếu tính đồng bộ, hiệu quả mang lại chưa cao. Nguyên nhân của vấn đề này là do
du lịch thông minh đang là xu thế mới, chưa hình thành và chưa có tiền lệ ở Việt
Nam, chưa có địa phương nào xây dựng thành công để làm mô hình học hỏi cho các
địa phương khác.

– Mức độ chuẩn bị sẵn sàng cho tăng trưởng du lịch mưu trí : Du lịch mưu trí được tăng trưởng trên nền tảng ứng dụng KH&CN, CNTT-TT, đây được coi là điều kiện kèm theo, tiền đề tiên quyết. Tuy nhiên, mức độ chuẩn bị sẵn sàng về công nghệ tiên tiến để tăng trưởng du lịch mưu trí ở Việt Nam chưa cao .
Chỉ số xếp hạng về mức độ chuẩn bị sẵn sàng cho ứng dụng và tăng trưởng CNTT-TT của Bộ VHTT&DL trong vài năm trở lại đây xếp ở vị trí trung bình khá, từ thứ 4 đến thứ 7 trên bảng xếp hạng 19 Bộ, ngành. Trong đó, những chỉ số về hạ tầng kỹ thuật và chỉ số ứng CNTT nhiều năm xếp ở vị trí trung bình yếu ( Bảng 1 ) .

Bảng 1. Xếp hạng của Bộ VHTT&DL về chỉ số sẵn sàng cho
phát triển và ứng dụng CNTT-TT

Chỉ số xếp hạng	Năm 2018	Năm 2017	Năm 2016	Năm 2015
Chỉ số xếp hạng chung	5	6	4	7
Chỉ số Hạ tầng kỹ thuật	8	11	4	11
Chỉ số Hạ tầng nhân lực	4	6	3	4
Chỉ số Ứng dụng CNTT	5	10	9	11

Nguồn: Bộ Thông tin truyền thông, Hội tin học Việt Nam, năm 2018

Bảng 2. Các Bộ
đướng đầu Bảng xếp hạng
chung về chỉ số sẵn sàng ứng dụng CNTT-TT

Nguồn: Bộ Thông tin truyền
thông, Hội tin học Việt Nam, năm 2018

Đối với cấp địa phương, ngoại trừ 5 địa phương có du lịch tăng trưởng gồm Thành Phố Hà Nội, TP. Đà Nẵng, TP.Hồ Chí Minh, Quảng Ninh, Thừa Thiên – Huế đứng đầu bảng xếp hạng về mức độ sẵn sàng chuẩn bị cho ứng dụng và tăng trưởng CNTT-TT ( Bảng 3 ), rất nhiều địa phương có du lịch tăng trưởng nhưng chỉ số xếp hạng lại rất thấp như : Hải Phòng Đất Cảng, Tỉnh Ninh Bình, Quảng Bình, Thanh Hóa, Nghệ An, Khánh Hòa, Lâm Đồng, Tỉnh Lào Cai, … ( Bảng 4 ) .

Hình 3. Top 10 địa
phương đứng đầu Bảng xếp hạng về chỉ số
sẵn sàng ứng dụng CNTT-TT

Nguồn: Bộ Thông tin truyền thông, Hội tin học Việt Nam, năm 2018

Bảng 4. Xếp hạng
về chỉ số sẵn sàng cho phát triển và ứng dụng CNTT-TT của 5 địa
phương có du lịch phát triển năm 2018

Tỉnh/Thành	Chỉ số xếp hạng chung	Xếp hạng Hạ tầng kỹ thuật	Xếp hạng Hạ tầng nhân lực	Xếp hạng Ứng dụng CNTT
Hải Phòng	29/63	43	33	15
Ninh Bình	39/63	57	28	28
Thanh Hóa	22/63	25	11	46
Quảng Bình	49/63	53	40	51
Khánh Hòa	15/63	9	14	29

Nguồn: Bộ Thông tin truyền thông, Hội tin học Việt Nam, năm 2018

– Trình độ khoa học và công nghệ tiên tiến : So với những vương quốc trên quốc tế, Việt Nam là vương quốc có trình độ khoa học và công nghệ tiên tiến còn hạn chế. Vì thế, việc điều tra và nghiên cứu, sản xuất những mẫu sản phẩm công nghệ tiên tiến ứng dụng cho du lịch vẫn còn nhiều hạn chế. Ví dụ, Thailand đã nghiên cứu ứng dụng được công nghệ tiên tiến thực tại ảo ( VRT ) để sản xuất những tour du lịch ảo và đưa vào khai thác sử dụng tại Thành Phố Hà Nội Bangkok từ những năm năm ngoái, năm nay ; Nước Singapore đã điều tra và nghiên cứu internet vạn vật ( IoT ) để phong cách thiết kế những phòng nghỉ mưu trí, quản trị khách sạn mưu trí tại 1 số ít khách sạn tân tiến từ những năm 2010 ; Nước Hàn sản xuất mạng lưới hệ thống những ứng dụng, ứng dụng, tiện ích mưu trí cho ngành du lịch khá không thiếu và mạng lưới hệ thống hay Đài Loan đã tăng trưởng mạng lưới hệ thống thẻ điện tử, vé điện tử du lịch, thiết kế xây dựng nhiều TT du lịch mưu trí ( i-Center ) và trạm thông tin du lịch mưu trí để tương hỗ khách du lịch nhưng ở Việt Nam còn rất hạn chế .
– Sự tiếp cận của doanh nghiệp với du lịch mưu trí còn yếu : Trong những nghành nghề dịch vụ kinh doanh thương mại du lịch chính như : lữ hành, lưu trú, vận tải đường bộ du lịch, nhà hàng, vui chơi, shopping, … thì năng lực tiếp cận công nghệ tiên tiến, tăng trưởng du lịch mưu trí hầu hết ở một số ít phân nhánh như lữ hành quốc tế, vận tải đường bộ hàng không, cơ sở lưu trú hạng sang. Trong đó, cũng chỉ có những doanh nghiệp số 1, có tiềm lực mới có năng lực tăng nhanh ứng dụng công nghệ tiên tiến, tiếp cận du lịch mưu trí. Nguyên nhân chính do đặc thù doanh nghiệp du lịch Việt Nam hầu hết là doanh nghiệp nhỏ và vừa, vốn ít, kinh doanh thương mại nhỏ lẻ nên năng lực kinh tế tài chính chi trả cho góp vốn đầu tư ứng dụng công nghệ tiên tiến không cao ; doanh nghiệp kinh doanh thương mại lữ hành trong nước, doanh nghiệp kinh doanh thương mại lưu trú ( nhà nghỉ, khách sạn 1-2 sao ) chiếm số lượng lớn, đối tượng người tiêu dùng khách ship hàng đa phần là khách trong nước, nhu yếu khách sử dụng những dịch vụ mưu trí, trực tuyến không lớn nên năng lực tiếp cận du lịch mưu trí của những doanh nghiệp này còn thấp .

3. Một số giải pháp thúc đẩy phát triển du lịch thông minh tại Việt Nam

Để tăng trưởng du lịch mưu trí tại Việt Nam trong thời hạn tới, cần tập trung chuyên sâu thực thi một số ít giải pháp cơ bản sau :

– Tiếp tục hoàn thiện thể chế chính sách cho phát triển du lịch
thông minh

nhà nước, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cần có chính sách, chủ trương đặc trưng và phát hành những văn bản đơn cử, lao lý, hướng dẫn cụ thể về tăng trưởng du lịch mưu trí để khuynh hướng cho ngành Du lịch và những địa phương trong việc tiến hành triển khai. Cơ quan quản trị du lịch những cấp cần thiết kế xây dựng kế hoạch, quy hoạch, kế hoạch về tăng trưởng du lịch mưu trí, có lộ trình và bước tiến tương thích. Ngoài ra, cần hoàn thành xong hơn nữa thể chế chủ trương tương quan đến ứng dụng KH&CN, CNTT-TT thông với tăng trưởng kinh tế tài chính – xã hội nói chung như : những chủ trương về tăng trưởng Chính phủ điện tử, thủ tục hành chính điện tử, thương mại điện tử, tăng trưởng giao thông vận tải mưu trí, đô thị mưu trí, để đồng điệu với thể chế chủ trương về tăng trưởng du lịch mưu trí .

– Xác định mô hình và triển khai thí điểm

Phát triển du lịch mưu trí là xu thế kế hoạch đồng nhất của Đảng và nhà nước, tương thích với thực tiễn và xu thế tăng trưởng chung của quốc tế. Tuy nhiên, không nhất thiết địa phương nào cũng phải tăng trưởng du lịch mưu trí. Căn cứ vào điều kiện kèm theo kinh tế tài chính – xã hội, cơ sở vật chất – kỹ thuật, kiến trúc, trình độ công nghệ tiên tiến, nguồn nhân lực và tiềm năng tăng trưởng du lịch, … xác lập 1 số ít địa phương trọng điểm tiến hành thử nghiệm quy mô du lịch mưu trí. Đồng thời, gắn tăng trưởng du lịch mưu trí với những nghành nghề dịch vụ có tương quan như đô thị mưu trí, giao thông vận tải mưu trí, nông nghiệp mưu trí, quản trị nguồn năng lượng mưu trí, … Có thể lựa chọn 3 hoặc 5 địa phương có điều kiện kèm theo kinh tế tài chính – xã hội tăng trưởng, đang đứng đầu bảng xếp hạng về mức độ sẵn sàng chuẩn bị cho ứng dụng và tăng trưởng CNTT-TT gồm : TP. Hà Nội, TP. Đà Nẵng, thành phố Hồ Chí Minh, Quảng Ninh, Thừa Thiên – Huế làm quy mô thử nghiệm cho tăng trưởng đô thị mưu trí và du lịch mưu trí. Việc xác lập rõ quy mô và tiến hành thử nghiệm sẽ giúp Trung ương và địa phương tập trung chuyên sâu được nguồn lực cho tăng trưởng du lịch mưu trí, tránh thực thi giàn trải, manh mún, nhỏ lẻ, thiếu hiệu suất cao và gây tiêu tốn lãng phí nguồn lực. Kết quả của 1 số ít quy mô thử nghiệm này sẽ là bài học kinh nghiệm kinh nghiệm tay nghề quý giá để ngành du lịch và những địa phương khác học hỏi .

– Chú trọng phát triển khoa học công nghệ, đặc biệt là công nghệ thông tin – truyền thông theo hướng ứng dụng cho ngành du lịch, tạo nền tảng công nghệ cho du lịch thông minh

nhà nước, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cần có chính sách, chủ trương ưu tiên, khuyến khích những hoạt động giải trí nghiên cứu ứng dụng KH&CN cho ngành du lịch. Cần xác lập và ưu tiên góp vốn đầu tư cho những khuôn khổ công nghệ tiên tiến quan trọng tương hỗ tăng trưởng du lịch mưu trí, gồm có : thiết kế xây dựng cơ sở tài liệu ngành ; góp vốn đầu tư tăng trưởng hạ tầng công nghệ tiên tiến ; đầu tư sản xuất những ứng dụng, mạng lưới hệ thống, chương trình, ứng dụng, tiện ích mưu trí cho ngành du lịch ; nghiên cứu ứng dụng những công nghệ tiên tiến tiên tiến và phát triển sản xuất những mẫu sản phẩm và dịch vụ du lịch mưu trí ; nghiên cứu ứng dụng những công nghệ tiên tiến tiên tiến và phát triển cho công tác làm việc quản trị và tăng trưởng điểm đến ; ứng dụng công nghệ tiên tiến cho công tác làm việc thống kê du lịch ; ứng dụng công nghệ tiên tiến cho công tác làm việc bảo tồn, phục chế những giá trị di sản, di tích lịch sử ship hàng du lịch .

– Phát triển nguồn nhân lực có trình độ công nghệ và đẩy mạnh hợp tác quốc
tế về khoa học công nghệ

Đẩy mạnh hợp tác quốc tế về khoa học công nghệ tiên tiến với những nước tăng trưởng để học hỏi kinh nghiệp, nâng cao năng lượng nghiên cứu và điều tra và ứng dụng khoa học công nghệ tiên tiến với tăng trưởng du lịch mưu trí ; hợp tác, chuyển giao công nghệ tiên tiến và hợp tác góp vốn đầu tư tăng trưởng công nghệ tiên tiến cho Việt Nam. Bên cạnh đó, ngành Du lịch cần chú trọng công tác làm việc giảng dạy, tu dưỡng, tăng trưởng nguồn nhân lực, bảo vệ nguồn nhân lực ngoài trình độ trình độ về du lịch phải có năng lực phân phối nhu yếu sử dụng và quản lý và vận hành công nghệ tiên tiến, sẵn sàng chuẩn bị tiếp cận và thích ứng với du lịch mưu trí. Thu hút nhân tài có trình độ cao về công nghệ tiên tiến vào thao tác trong ngành du lịch .

– Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức về phát
triển du lịch thông minh

Nâng cao nhận thức của người dân về du lịch mưu trí, tuyên tuyền sâu rộng nâng cao nhận thức của hội đồng về những hoạt động giải trí du lịch trực tuyến, những ưu điểm và những sống sót, chưa ổn của nó để khách du lịch và người dân hiểu, có những hoạt động giải trí tích cực, “ mưu trí ”, tránh bị tận dụng, lừa đảo. Khuyến khích những doanh nghiệp du lịch thay đổi phát minh sáng tạo, ứng dụng công nghệ tiên tiến trong kinh doanh thương mại, tiếp cận du lịch mưu trí. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ tiên tiến trong hoạt động giải trí quản trị nhà nước về du lịch, nâng cao hiệu suất cao quản trị, từng bước điện đại hóa ngành du lịch .

4. Kết luận

Phát triển du lịch mưu trí là xu thế tất yếu của tương lai, nó sẽ tạo ra một diện mạo mới cho ngành du lịch của Việt Nam và du lịch quốc tế. Tuy nhiên, để tăng trưởng du lịch mưu trí cần phải có những điều kiện kèm theo và tiền đề nhất định – nền tảng cốt yếu của nó là ứng dụng những thành tựu KH&CN tiên tiến và phát triển của CMCN 4.0. Muốn tăng trưởng du lịch mưu trí, trước hết phải có nhận thức rất đầy đủ và đúng đắn về nó, phải hiểu được thực chất và nắm được quy luật hoạt động, tăng trưởng của nó .

Trong
một giới hạn và phạm vi nghiên cứu nhất định, bài viết “Cách mạng công nghiệp 4.0 và tiến
trình phát triển du lịch thông minh tại Việt Nam” trình
bày một số vấn
đề có liên quan đến phát triển du lịch thông minh tại Việt Nam. Trên cơ sở luận giải các cách hiểu về thuật ngữ “du lịch thông minh”, bài
viết phân tích tiến trình phát triển du lịch thông minh tại Việt Nam thời gian
qua, chỉ ra những ưu điểm, những thành tựu đã đạt được và một số khó khăn, hạn
chế còn tồn tại. Qua đó, bài viết đề xuất một số giải pháp để thúc đẩy phát triển
du lịch thông minh tại Việt Nam trong thời gian tới./.

TÀI LIỆU THAM KHẢO:

[1]. Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam (2000), Chỉ thị số 58-CT/TW về Đẩy mạnh ứng dụng và phát triển công nghệ thông tin phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa.

[ 2 ]. Bộ Chính trị ( năm trước ), Nghị quyết số 36 – NQ / TW về Đẩy mạnh ứng dụng, tăng trưởng công nghệ thông tin cung ứng nhu yếu tăng trưởng bền vững và kiên cố và hội nhập quốc tế .
[ 3 ]. nhà nước ( năm ngoái ), Nghị quyết số 26 / NQ-CP về việc Ban hành chương trình hành vi của nhà nước thực thi Nghị quyết số 36 – NQ / TW .
[ 4 ]. Chỉ thị số 16/2017 / CT-TTg ngày 04/5/2017 của Thủ tướng nhà nước về việc tăng cường năng lượng tiếp cận cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư .
[ 5 ]. Bộ Chính trị ( 2017 ), Nghị quyết số 08 – NQ / TW về Phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế tài chính mũi nhọn .
[ 6 ]. nhà nước ( 2017 ), Nghị định số 07 / NĐ-CP Quy định trình tự, thủ tục thực thi thử nghiệm cấp thị thực điện tử cho người quốc tế nhập cư Việt Nam .
[ 7 ]. nhà nước ( 2017 ), Nghị quyết số 124 / NQ-CP về việc Bổ sung list những nước có công dân được thử nghiệm cấp thị thực điện tử .
[ 8 ]. Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ( năm trước ), Quyết định số 3728 / QĐ-BVHTTDL về việc phát hành kế hoạch toàn diện và tổng thể ứng dụng và tăng trưởng công nghệ thông tin của Bộ VHTT&DL quy trình tiến độ năm nay – 2020 .
[ 9 ]. Bộ tin tức truyền thông online, Hội tin học Việt Nam ( 2018 ), Báo cáo tóm tắt chỉ số sẵn sàng chuẩn bị cho tăng trưởng và ứng dụng CNTT-TT Việt Nam ( việt nam ICT Index 2018 ), Nxb tin tức Truyền thông, HN .
[ 10 ]. Taiwan Tourism Bureau ( 2018 ), The Heart of Asia, Publishing rights of Tourism Bureau, Ministry of Transport, Taiwan, ISBN 978 – 986 – 05-5407 – 6 .
[ 11 ]. Giang Nam ( 2018 ), Phát triển du lịch mưu trí, Báo Nhân Dân điện tử, website : http://www.nhandan.com.vn/hanoi/item/35714302-phat-trien-du-lich-thong-minh.html
[ 12 ]. Kinh tế và Đô thị : http://kinhtedothi.vn/mo-hinh-du-lich-thong-minh-diem-nhan-phat-trien-nganh-kinh-te-xanh-310544.html

[13]. Nguyễn Nam (2018), Thời của du lịch thông minh lên ngôi, Báo du lịch điện tử, http://www.baodulich.net.vn/Thoi-cua-du-lich-thong-minh-len-ngoi-ky-2-09-16000.html

[ 14 ]. Mai An ( 2018 ), Du lịch trực tuyến : xu thế tất yếu nhưng … đang yếu, TP HCM Giải Phóng Online, http://www.sggp.org.vn/du-lich-truc-tuyen-xu-huong-tat-yeu-nhung-dang-yeu-508751.html
[ 15 ]. Du lịch mưu trí – trào lưu du lịch mới, website : https://www.vietravel.com/vn/su-kien-du-lich/du-lich-thong-minh-trao-luu-du-lich-moi-v860.aspx

TS. Lê Quang Đăng
Phòng nghiên cứu Chiến lược, Chính sách và Môi trường Du lịch

Source: https://khoinganhnhahangkhachsan.com
Category: Ngành tuyển sinh