TCCTThS. BÙI THỊ NHÂN (Trường Đại học Phan Thiết)
TÓM TẮT:
Điều kiện thiên nhiên của Việt Nam luôn được khách du lịch nước ngoài đánh giá cao với những bờ biển kéo dài đẹp nhất thế giới, những ngôi đền cổ kính và những con người chất phác chân thành. Chính những điều kiện đó đã tạo đà phát triển mạnh mẽ cho du lịch Việt Nam.
Bài nghiên cứu tiến hành đánh giá ảnh hưởng của một số cam kết hội nhập của Việt Nam về lĩnh vực du lịch đối với ngành Du lịch trong nước, phân tích thực trạng hiện nay của ngành Du lịch Việt Nam. Từ đó, đưa ra các đề xuất nhằm cải thiện những điểm hạn chế của ngành Du lịch Việt Nam trong thời kỳ hội nhập và phát triển hiện nay.
1. Đặt vấn đề
Ngành Du lịch Việt Nam được xem là một ngành kinh tế tài chính mũi nhọn do địa lý quốc gia Việt Nam có tiềm năng du lịch phong phú và vô cùng phong phú và đa dạng. Năm 2019, ngành Du lịch Việt Nam lập kỳ tích lần tiên phong đón 18 triệu lượt khách quốc tế, tăng 16,2 % so với năm 2018.
Giai đoạn từ năm ngoái – 2019, lượng khách quốc tế đến Việt Nam đã tăng 2,3 lần, tăng từ 7,9 triệu lượt lên 18 triệu lượt, vận tốc tăng trưởng trung bình đạt 22,7 % / năm. Việt Nam liên tục nằm trong nhóm những vương quốc có vận tốc tăng trưởng khách du lịch nhanh nhất quốc tế.
Năm 2019, du lịch Việt Nam nhận phần thưởng “ Điểm đến di sản số 1 quốc tế ” do World Travel Awards trao tặng, “ Điểm đến Golf tốt nhất quốc tế ” do World Golf Awards trao tặng. Cùng với đó, World Travel Awards cũng vinh danh Việt Nam là Điểm đến số 1 châu Á trong 2 năm liên tục 2018 – 2019, Điểm đến văn hóa truyền thống số 1 châu Á năm 2019, Điểm đến ẩm thực ăn uống số 1 châu Á năm 2019 .
Tuy nhiên, ngành Du lịch Việt Nam có những hạn chế nhất định, như : tỷ suất khách quay trở lại thấp ( 10-40 % ) ; Chi tiêu của khách du lịch quốc tế tại Việt Nam không cao, do những loại sản phẩm du lịch của Việt Nam chưa mê hoặc, thiếu kết nối, những hoạt động giải trí vui chơi, shopping, chăm nom khách chưa phong phú, công tác làm việc triển khai tiếp thị chưa thực sự hiệu suất cao, …
Nguyên do hoàn toàn có thể do chính sách về nguồn lực, chính sách quản lý và vận hành, chưa xây dựng Văn phòng triển khai du lịch ở quốc tế, Quỹ tương hỗ và tăng trưởng du lịch chưa được quản lý và vận hành và đi vào hoạt động giải trí ; hạ tầng trường bay có xu thế quá tải, chưa cung ứng được vận tốc tăng trưởng cao về số lượng khách du lịch ; chủ trương thị thực nhập cư còn hạn chế so với những điểm đến cạnh tranh đối đầu trực tiếp của du lịch Việt Nam như Lào, Đất nước xinh đẹp Thái Lan, …
2. Một số cam kết hội nhập của Việt Nam trong lĩnh vực Du lịch
Đầu tháng 01/2007, Việt Nam đã chính thức gia nhập tổ chức triển khai WTO sau khi Quốc hội phê chuẩn. Theo Hiệp định chung về Thương mại và Thương Mại Dịch Vụ ( GATS ), Việt Nam đã cam kết tổng thể 11 ngành dịch vụ, riêng dịch vụ du lịch, Việt Nam chỉ cam kết so với những phân ngành dịch vụ đại lý du lịch và kinh doanh thương mại lữ hành du lịch, dịch vụ sắp xếp chỗ trong khách sạn, dịch vụ cung ứng thức ăn và đồ uống.
Tất cả những thành viên ASEAN sẽ được vận dụng tự động hóa những cam kết này .
GATS đã lao lý rõ, có 4 phương pháp phân phối dịch vụ, gồm :
Phương thức thứ 1 : phân phối qua biên giới có nghĩa là dịch vụ được cung ứng từ chủ quyền lãnh thổ của một Thành viên này sang chủ quyền lãnh thổ của một Thành viên khác mà không có sự chuyển dời của cả người phân phối và người tiêu thụ. Việt Nam đã cam kết không hạn chế với phương pháp này .
Phương thức thứ 2 : người tiêu dùng của một Thành viên vận động và di chuyển sang chủ quyền lãnh thổ của một Thành viên khác để tiêu dùng dịch vụ, gọi tắt là tiêu dùng ngoài chủ quyền lãnh thổ. Việt Nam cũng đã cam kết không hạn chế với phương pháp này .
Phương thức thứ 3 : hiện hữu thương mại – nhà sản xuất dịch vụ của một Thành viên này thiết lập những hình thức hiện hữu như công ty 100 % vốn quốc tế, doanh nghiệp liên kết kinh doanh, Trụ sở, … trên chủ quyền lãnh thổ của một Thành viên khác để phân phối dịch vụ.
Đối với phương pháp này, Việt Nam cũng cam kết xóa bỏ hạn chế vốn chiếm hữu quốc tế so với những doanh nghiệp quốc tế góp vốn đầu tư vào Việt Nam dưới hình thức liên kết kinh doanh, link trong hoạt động giải trí đại lý du lịch, kinh doanh thương mại lữ hành du lịch.
Tuy nhiên, so với những doanh nghiệp cung ứng dịch vụ lữ hành du lịch có vốn góp vốn đầu tư quốc tế chỉ được phép cung ứng dịch vụ đưa khách vào du lịch Việt Nam và lữ hành trong nước so với khách vào du lịch Việt Nam như thể một phần của dịch vụ đưa khách vào du lịch Việt Nam.
Các doanh nghiệp chiếm hữu quốc tế không được phép triển khai những dịch vụ gửi khách trong nước. Công ty quốc tế tuy được phép đưa cán bộ quản trị vào thao tác tại Việt Nam, nhưng tối thiểu 20 % cán bộ quản trị của công ty phải là người Việt Nam .
Phương thức thứ 4 : hiện hữu thể nhân có nghĩa là thể nhân cung ứng dịch vụ của một Thành viên vận động và di chuyển sang chủ quyền lãnh thổ của một Thành viên khác để phân phối dịch vụ. Tuy nhiên, Việt Nam không được cho phép hướng dẫn viên du lịch du lịch quốc tế được phép hành nghề tại Việt Nam .
Như vậy, so với 1 số ít ngành dịch vụ khác, Việt Nam đã Open thị trường du lịch tương đối can đảm và mạnh mẽ. Một số nghiên cứu và điều tra cho thấy, thời cơ mang lại cho ngành Du lịch Việt Nam sau khi gia nhập WTO chắc như đinh sẽ nhiều hơn thử thách nếu những cơ quan quản trị nhà nước và doanh nghiệp thực thi nhìn nhận lại năng lượng.
Trong hội đồng kinh tế tài chính ASEAN :
Du lịch Việt Nam được tiến hành theo hướng thôi thúc ký kết và thực thi những hiệp định thỏa thuận hợp tác hợp tác cấp cơ quan chính phủ, cấp ngành đa phương và song phương, tranh thủ sự hợp tác, tương hỗ của những nước trải qua những dự án Bất Động Sản, chương trình, và những cam kết Open tự do hóa thương mại dịch vụ du lịch trong khuôn khổ WTO, ASEAN, APEC, GMS, …
Trong đó, ASEAN là một trong những khuôn khổ hợp tác mà Du lịch Việt Nam tham gia có đặc thù sâu rộng và mang lại hiệu suất cao nhất.
Từ cuối những năm 1990, sau khi gia nhập ASEAN, năm 1995, Việt Nam mở màn khám phá và tham gia những chính sách hợp tác du lịch, đã từng bước tham gia tích cực những hoạt động giải trí trong những tiểu ban công tác làm việc du lịch từ đầu những năm 2000 và dữ thế chủ động hội nhập vào cuối những năm 2000.
Năm 2009, Việt Nam đã đăng cai và tổ chức triển khai thành công xuất sắc Hội nghị Bộ trưởng Du lịch và Diễn đàn Du lịch ASEAN ( ATF ) – một sự kiện lớn nhất trong năm của du lịch ASEAN, Việt Nam đã triển khai vừa đủ những cam kết về thị trường so với những ngành nghề dịch vụ khách sạn, dịch vụ xếp chỗ ở khách sạn, dịch vụ Giao hàng siêu thị nhà hàng, dịch vụ kinh doanh thương mại lữ hành quốc tế .
Thông qua việc thiết kế xây dựng những tài liệu hướng dẫn tiến hành MRA-TP ( 2013 ), du lịch Việt Nam đã dữ thế chủ động góp thêm phần vào việc tiến hành MRA-TP chung của ASEAN. Bên cạnh đó, tại forum du lịch ASEAN – ATF 2009 diễn ra ở TP.HN, Việt Nam đã ký Thỏa thuận thừa nhận lẫn nhau trong ASEAN về nghề du lịch để làm cơ sở cho việc tăng trưởng nguồn nhân lực du lịch ASEAN và tạo khuynh hướng thuận tiện cho sự di dời lao động trong khu vực .
Hàng năm, Du lịch Việt Nam tham gia Hội chợ Du lịch quốc tế TRAVEX bên lề Diễn đàn Du lịch ASEAN, tham gia và có góp phần tích cực tại những phiên họp định kỳ và họp chuyên đề.
Bên cạnh ATF năm 2009, Việt Nam cũng đã đăng cai tổ chức triển khai thành công xuất sắc cuộc họp chuyên đề về Marketing và Phát triển loại sản phẩm du lịch ASEAN ( 2013 ) và sẽ liên tục tổ chức triển khai phiên họp những nhóm công tác làm việc du lịch dự kiến vào tháng 4/2016.
Bên cạnh những nội dung hợp tác du lịch ASEAN nói chung, Việt Nam còn tích cực và dữ thế chủ động trong những chính sách hợp tác du lịch tiểu vùng và giữa ASEAN với những nước, tổ chức triển khai đối tác chiến lược.
Các khuôn khổ hợp tác thông dụng là :
- Hợp tác kinh tế tài chính ACMECS ( hợp tác kinh tế tài chính gồm 5 nước Campuchia, Lào, Myanmar, Đất nước xinh đẹp Thái Lan và Việt Nam ) ;
- Hợp tác GMS ( còn gọi là chương trình hợp tác Tiểu vùng Mê Kông lan rộng ra, gồm Việt Nam, Lào, Campuchia, Xứ sở nụ cười Thái Lan, Myanmar và tỉnh Vân Nam, tỉnh Quảng Tây của Trung Quốc ) ;
- Hợp tác CLMV ( gồm Campuchia, Lào, Myanmar và Việt Nam ) ;
- Hợp tác giữa ASEAN với những nước và tổ chức triển khai đối tác chiến lược ( ASEAN với 3 nước Trung Quốc, Nhật Bản, Nước Hàn ;
- ASEAN với Nga, ASEAN với Ấn Độ, ASEAN với Tổ chức Du lịch quốc tế UNWTO, ASEAN với Ngân hàng tăng trưởng châu Á ADB, … ), và hợp tác du lịch song phương để góp phần vào chính sách hợp tác du lịch trong ASEAN .
3. Thực trạng hội nhập quốc tế của thị trường du lịch Việt Nam
Sự tăng trưởng tiêu biểu vượt trội của ngành Du lịch Việt Nam góp một phần không nhỏ vào GDP, gồm có cả góp phần trực tiếp, gián tiếp và góp vốn đầu tư công.
Đồng thời, đứng đầu về lệch giá ngoại tệ trong những loại hoạt động giải trí dịch vụ xuất khẩu lệch giá của ngành Du lịch chiếm trên 50 % trong xuất khẩu dịch vụ của cả nước, nếu xét theo cơ cấu tổ chức lệch giá ngoại tệ trong xuất khẩu dịch vụ và còn là một ngành có lệch giá ngoại tệ lớn nhất, trên cả những ngành dịch vụ kinh tế tài chính, vận tải đường bộ hay bưu chính viễn thông.
Với tư cách là hoạt động giải trí xuất khẩu tại chỗ, du lịch đã đem lại hiệu suất cao kinh tế tài chính cao và tạo ra nhiều việc làm có thu nhập cho xã hội .
Bên cạnh đó, Việt Nam được UNESCO công nhận mạng lưới hệ thống di sản quốc tế liên tục ngày càng tăng về số lượng là những trọng tâm trong thực tiễn kiến thiết xây dựng mẫu sản phẩm, lôi cuốn khách du lịch, điển hình như cảnh sắc vịnh Hạ Long, di sản văn hóa truyền thống Huế, phố cổ Hội An, di tích lịch sử Mỹ Sơn ; du lịch động Phong Nha-Kẻ Bàng, du lịch nghỉ ngơi trên bãi biển Mũi Né, Nha Trang, Phú Quốc, … lôi cuốn ngày càng nhiều sự chăm sóc của khách du lịch trong và ngoài nước.
Các liên hoan với quy mô lớn như : liên hoan bà chúa Xứ, Festival hoa Đà Lạt, liên hoan pháo hoa TP. Đà Nẵng, lễ hội Chùa Hương, Festival Huế, … đã từng bước trở thành những mẫu sản phẩm du lịch xứng tầm với những vương quốc khác trong khu vực. Tất cả đã tạo nên điểm đến điển hình nổi bật, Việt Nam dần được hình thành và xác định tại những thị trường khách du lịch tiềm năng .
Tuy nhiên, du lịch Việt Nam thời hạn qua đã thể hiện những hạn chế, chưa ổn chưa tương ứng với tiềm năng, thế mạnh và kỳ vọng của xã hội.
Theo Tổng cục Du lịch, Việt Nam được xếp thứ 24/141 vương quốc về tài nguyên du lịch, nhưng chỉ đứng thứ 75/141 về năng lượng cạnh tranh đối đầu du lịch toàn thế giới ; xếp hạng 89 vềmức độ Open với quốc tế, trong đó nhu yếu về thị thực xếp hạng 119 ( Việt Nam mới miễn thị thực cho công dân 22 nước, so với Vương Quốc của nụ cười là 61, Malaysia là 155, Nước Singapore là 158, Indonesia là 169 nước ) .
Bên cạnh những thành tựu đạt được, du lịch Việt Nam cũng đang gặp nhiều khó khăn. Một số nội dung tiêu chí là ngành kinh tế mũi nhọn chưa đạt hoặc đạt nhưng chưa bền vững, như:
- Chiến lược phát triển thị trường khách chưa rõ ràng, thiếu tính khoa học và không nhạy bén với sự biến động của kinh tế và chính trị nên khi có diễn biến xảy ra đã không chủ động và không lường hết tác động đến thị trường khách;
- Chiến lược kinh doanh của các công ty du lịch thiếu bền vững và lâu dài về thị trường khách du lịch quốc tế, đang còn bị động phụ thuộc vào một vài thị trường khách lớn; kích cầu du lịch nội địa chưa hiệu quả, năng lực cạnh tranh còn thấp,…
Ngày 11/3/2020, Tổ chức Y tế Thế giới ( WHO ) chính thức công bố dịch COVID-19 do virus Corona chủng mới ( SARS-CoV-2 ) là đại dịch toàn thế giới. Ngành Du lịch Việt Nam cũng không ngoại lệ, chịu sự ảnh hưởng tác động và rất lớn của dịch bệnh Covid-19, do quan ngại sự lây lan của dịch, nên đã bị hạn chế đáng kể một số lượng lớn hành khách quốc tế và trong nước.
Theo Tổng cục Thống kê, hành khách quốc tế đến Việt Nam trong tháng 3/2020 giảm mạnh, chỉ đạt gần 450.000 lượt khách, giảm 68,1 % so với cùng kỳ năm 2019 và giảm 63,8 % so với tháng 2. Đặc biệt, hai thị trường khách quốc tế lớn nhất của du lịch Việt Nam đó là Trung Quốc và Nước Hàn đều giảm 91,5 % và 91,4 % .
Khách du lịch đến từ châu Á chiếm 72,54 % với 2.674.367 lượt khách, nhưng giảm hơn 21 % so với cùng kỳ năm 2019. Thị trường khách du lịch đến từ châu Âu đứng thứ hai với 648.731 lượt khách, chiếm 17,6 %, nhưng giảm 5 % so với cùng kỳ năm 2019.
Thị trường khách du lịch đến từ châu Mỹ ( hầu hết là Mỹ ) với 234.050 lượt khách, chiếm 0,63 % nhưng giảm 20,24 % so với cùng kỳ năm 2019. Thị trường khách du lịch đến từ châu Úc với 102.181 lượt khách, chiếm 2,77 %, nhưng cũng giảm 14,37 % so với cùng kỳ năm 2019 .
Theo dự báo của Tổ chức Du lịch Thế giới ( UNWTO ), sự ảnh hưởng tác động của dịch Covid-19 sẽ khiến ngành Du lịch toàn thế giới bị thiệt hại tương đối lớn. Dự kiến lượng khách du lịch quốc tế sẽ giảm 20-30 %, ước tính tổn thất khoảng chừng 300 – 450 tỷ USD so với hoạt động giải trí du lịch quốc tế trong năm 2020, tương tự gần 1/3 trong số 1.500 tỷ USD mà ngành này thu được vào năm 2019 .
4. Những đề xuất
Vấn đề đặt ra với Du lịch Việt Nam lúc bấy giờ là :
- Du lịch tăng trưởng chưa tương ứng với tiềm năng, thế mạnh và kỳ vọng của xã hội ;
- Sản phẩm du lịch chưa thực sự mê hoặc và chưa có sự độc lạ, năng lực cạnh tranh đối đầu chưa cao ;
- Chất lượng dịch vụ du lịch chưa cung ứng nhu yếu. Hiệu lực và hiệu suất cao quản trị nhà nước về du lịch chưa cao ;
- Môi trường du lịch, bảo đảm an toàn thực phẩm và bảo đảm an toàn giao thông vận tải còn nhiều chưa ổn ;
- Công tác thực thi tiếp thị du lịch còn nhiều hạn chế về nguồn lực, sự phối hợp và tính chuyên nghiệp, hiệu suất cao chưa cao ;
- Nguồn nhân lực du lịch vừa thiếu vừa yếu ; Doanh nghiệp du lịch đa phần là những doanh nghiệp nhỏ và vừa ; vốn, nhân lực và kinh nghiệm tay nghề quản trị còn hạn chế ; Vai trò của hội đồng trong tăng trưởng du lịch chưa được phát huy .
Để khắc phục được những khiếm khuyết, tăng cường ngành kinh tế tài chính mũi nhọn, Việt Nam nói chung và ngành Du lịch nói riêng cần có giải pháp kịp thời để tháo gỡ khó khăn vất vả và phát huy những lợi thế du lịch của Việt Nam, đơn cử :
Tập trung những nguồn lực triển khai đồng nhất và hiệu suất cao một số ít giải pháp mang tính nâng tầm, như : thay đổi nhận thức, tư duy về tăng trưởng du lịch ;
Cơ cấu lại ngành Du lịch bảo vệ tính chuyên nghiệp, văn minh và tăng trưởng bền vững và kiên cố theo quy luật của kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế ; tăng cường triển khai tiếp thị du lịch, tăng cường năng lượng và hiệu suất cao quản trị của nhà nước về du lịch, … nhằm mục đích duy trì nhịp độ tăng trưởng, hoàn thành xong tốt những tiềm năng và trách nhiệm đặt ra .
Đầu tư tăng trưởng kiến trúc giao thông vận tải và cơ sở vật chất kỹ thuật ngành, bảo vệ đồng điệu ship hàng nhu yếu tăng trưởng du lịch. Đầu tư tăng cấp tăng trưởng mạng lưới hệ thống hạ tầng xã hội, tăng trưởng mạng lưới hệ thống cơ sở vật chất kỹ thuật ship hàng du lịch bảo vệ chất lượng, tân tiến, tiện lợi, đồng nhất phân phối nhu yếu của khách du lịch. Hiện đại hóa và quy hoạch mạng lưới giao thông vận tải công cộng.
Thực hiện tốt công tác làm việc bảo tồn, tôn tạo những di tích lịch sử lịch sử vẻ vang văn hóa truyền thống, kiến trúc thẩm mỹ và nghệ thuật, danh lam thắng cảnh gắn với liên hoan truyền thống lịch sử tại những địa phương để phát huy giá trị những di tích lịch sử lịch sử vẻ vang, trở thành điểm đến mê hoặc hành khách .
Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực du lịch theo hướng chuyên nghiệp hóa, trong đó chăm sóc giảng dạy nguồn nhân lực tại chỗ, đặc biệt quan trọng là người dân ở những khu, điểm du lịch hội đồng ; tăng cường giảng dạy nhiệm vụ, ngoại ngữ và kỹ năng và kiến thức Giao hàng cho đội ngũ nhân viên cấp dưới, hướng dẫn viên du lịch du lịch bảo vệ tính chuyên nghiệp cao.
Đào tạo nguồn nhân lực theo nhu yếu của doanh nghiệp, khuyến khích giảng dạy nghề để chuyển dời lao động từ ngành nghề dịch vụ nông nghiệp sang dịch vụ. Thực hiện chuẩn hóa nguồn nhân lực du lịch hợp chuẩn với khu vực và quốc tế, đặc biệt quan trọng chú trọng nhân lực quản trị du lịch và lao động có tay nghề cao .
Khuyến khích doanh nghiệp du lịch đặt văn phòng đại diện thay mặt tại quốc tế, tận dụng và phát huy hết vai trò của hội đồng người Việt ở quốc tế, nâng cao vai trò, nghĩa vụ và trách nhiệm của những cơ quan đại diện thay mặt Việt Nam tại quốc tế trong trong hoạt động giải trí thực thi tiếp thị du lịch.
Mở rộng những quan hệ hợp tác song phương và đa phương, tranh thủ sự tương hỗ của những nước, những tổ chức triển khai quốc tế góp phần thôi thúc nhanh sự tăng trưởng và hội nhập của du lịch Việt Nam, nâng cao hình ảnh và vị thế du lịch Việt Nam trên trường quốc tế, gắn thị trường du lịch Việt Nam với thị trường du lịch trong khu vực và thế giới .
Trong toàn cảnh hậu đại dịch Covid-19, ngành Du lịch cần phải có những giải pháp kịp thời như sau :
Xu hướng du lịch trong khoảng cách gần bằng phương tiện đi lại cá thể sẽ sửa chữa thay thế cho những chuyến bay xuyên vương quốc, lục địa để bảo vệ bảo đảm an toàn sức khỏe thể chất trong toàn cảnh mới.
Do đó, những chuyến đi sẽ được rút ngắn, hướng về những di sản văn hóa truyền thống, vạn vật thiên nhiên, tránh những tụ điểm tập trung chuyên sâu đông đúcvà du lịch trong nước sẽ là khuynh hướng trong thời hạn tới.
Vì vậy, để mê hoặc du lịch trong nước, cần có giải pháp đồng điệu từ việc tổ chức triển khai những hoạt động giải trí kích thích du lịch trong nước, tổ chức triển khai link những nhà sản xuất dịch vụ để hình thành những chương trình du lịch trọn gói với giá tặng thêm cho khách du lịch Việt Nam. Cần góp vốn đầu tư những tuyến du lịch trong nước mới, chú trọng khai thác du lịch sinh thái xanh hội đồng, du lịch gắn với bảo vệ thiên nhiên và môi trường .
Nhà nước cần duy trì những chủ trương miễn giảm thuế cho những doanh nghiệp trong ngành Du lịch, như : miễn giảm thuế giá trị ngày càng tăng cho tiêu dùng du lịch và những doanh nghiệp du lịch, giảm ngân sách môi trường tự nhiên cho những doanh nghiệp du lịch, giảm thuế khoán so với những hộ kinh doanh thương mại du lịch thành viên, vận dụng mức giá điện theo đơn giá điện sản xuất cho những cơ sở kinh doanh thương mại nhà hàng quán ăn, dịch vụ lưu trú du lịch thay vì vận dụng mức giá dịch vụ, …
Bên cạnh những chương trình kích thích du lịch, những giải pháp bảo vệ bảo đảm an toàn phòng chống dịch cần được những địa phương, doanh nghiệp lữ hành, du lịch, khách sạn, những hãng hàng không, … triển khai triệt để, tráng lệ. Việc bảo vệ bảo mật an ninh, bảo đảm an toàn sức khỏe thể chất cho người dân tại những cơ sở, điểm đến du lịch trở thành trách nhiệm kép với việc hồi sinh ngành Du lịch trong thời hạn tới .
Xem thêm : Ngành quản trị khách sạn cần học những môn gì
TÀI LIỆU THAM KHẢO:
- Tổng cục Thống kê (2020), Báo cáo tình hình kinh tế – xã hội quý I/2020, Hà Nội: NXB Thống kê.
- Nhật Nam (2020), Ba kịch bản gỡ rối cho ngành Du lịch trong cuộc chiến với Covid-19, Báo điện tử Chính phủ, truy cập tại http://baochinhphu.vn/Du-lich/Ba-kich-ban-go-roi-cho-nganh-du-lich-trong-cuoc-chien-voi-COVID19/392817.vgp
- Một số website: tapchitaichinh.vn/, gso.gov.vn, vietnambiz.vn, vietnamtourism.gov.vn, thuvienphapluat.vn